Benedictus

Korte levensbeschrijving

Benedictus werd geboren in Nursia, het huidige Italiaanse Norcia in de buurt van Perugia. Al op veertienjarige leeftijd sloot hij zich aan bij een groep kluizenaars. Uiteindelijk belandde deze groep in Subiaco, ten oosten van Rome, waar het klooster Santo Speco ontstond. Hij werd tot overste gekozen in Vicovaro, maar hij was zo streng dat de monniken het benauwd kregen en zelfs probeerden hem te vermoorden door hem een gifbeker voor te zetten. Toen Benedictus die echter zegende, brak de beker. Daarom wordt hij in de kunst veelal afgebeeld met een beker in de hand waaruit een slang tevoorschijn komt. Om dit soort conflicten in het vervolg te vermijden stichtte hij zijn eigen gemeenschap op de Monte Cassino.

Op 21 maart wordt zijn sterfdag gevierd en op 11 juli de overbrenging van zijn relieken. Hij wordt aangeroepen als patriarch der monniken van het westen en als spiegel van gehoorzaamheid, armoede en zuiverheid.

De Benedictus-regel

De enorme invloed van Benedictus is vooral toe te schrijven aan zijn kloosterregel, de Regula Benedicti. Er bestonden al wel dergelijke regels, zoals de anonieme Regula Magistri, maar deze werden bijna allemaal als te streng of onevenwichtig ervaren, zoals later ook die van de Heilige Columbanus.

De regel van Benedictus is een afgewogen ritme van acht uur bidden, acht uur werken en acht uur rusten. Hierdoor verspreidde de orde der Benedictijnen, zoals ze naar Benedictus zouden gaan heten, zich in snel tempo over heel Europa. Dit gebeurde zowel door het invoeren van de regel in reeds bestaande kloosters als het stichten van nieuwe kloosters. Zo is Benedictus ook een van de patroonheiligen van Europa geworden.

Vooral de biografie van Benedictus in de Dialogen van Paus Gregorius de Grote droeg al vroeg bij tot zijn reputatie.

De Heilige Scholastica was een tweelingzus van Benedictus.

Wilt u meer weten over de Regel van Sint Benedictus dan kunt u voor uitleg de volgende link aanklikken.

Benedictus’ boodschap voor onze tijd

Het Europa van Benedictus leek in zijn toestand van morele en politieke ontbinding veel op het Europa van onze dagen. Het Romeinse imperium was zijn ondergang nabij. De ingelijfde volkeren streefden naar hun eigenstandigheid. Iets wat we ook in onze dagen hebben meegemaakt.

Benedictus geeft, door de nadruk te leggen op de stabilitas, stabiliteit of bestendigheid, antwoord op de volksverhuizing in zijn tijd, en ook vandaag kan hij met zijn weg naar bestendigheid (stabilitas) een antwoord geven op de zap-cultuur van onze tijd.

Deze stabilitas bindt de monnik aan het klooster van zijn intrede. Hier in dit klooster en nergens anders volgt hij Christus na. Zo is de binding aan een bepaalde gemeenschap de concrete verwezenlijking van ons monastieke leven. De stabilitas die Benedictus van zijn monniken en monialen vraagt, is een bestendigheid in Christus. Want zonder Christus is het niet mogelijk een leven lang in dezelfde gemeenschap met totaal verschillende mensen te leven.

In zo‘n benedictijns klooster leefden alle mensen, of ze van hoge komaf of slaven waren, of ze Romein of Goot waren, in vrede met elkaar. Dat is het tweede antwoord van Benedictus op zijn tijd: Pax – Vrede.