13-9-2023 De hartstocht van de evangelisatie
In zijn algemene audiëntie sprak paus Franciscus over de hartstocht voor de evangelisatie: de apostolische ijver van de gelovige.
Geliefde broeders en zusters, goedendag!
In onze catechese gaan we verder met de ontmoeting van vurige getuigen van de verkondiging van het Evangelie. We denken daarbij aan het feit dat dit een reeks catecheses is over de apostolische ijver en over de innerlijke vurigheid om het Evangelie verder te brengen. Vandaag gaan we naar Latijns-Amerika en meer precies naar Venezuela, om kennis te maken met de figuur van een leek , de zalige José Gregorio Hernandez Cisneros. Hij werd geboren in 1864 en leerde het geloof kennen vooral via zijn moeder, zoals hij vertelt: “Mijn moeder heeft mij de deugd geleerd van in de wieg, zij heeft mij helpen groeien in de kennis van God en heeft mij als gids de naastenliefde gegeven”. Laten we goed beseffen: het zijn de moeders die het geloof doorgeven. Het geloof wordt in de volkstaal doorgegeven, dat wil zeggen in de taal van de moeders, het dialect dat de moeders met de kinderen kunnen spreken. Aan de moeders: weest oplettend bij het in moedertaal doorgeven van het geloof.
De zalige josé Gregorio Hernanzdez Cisneros, arts der armen en apostel van de vrede.
De naastenliefde was werkelijk de poolster die aan het leven van de zalige José Gregorio Hernanzdez Cisneros richting gaf: een goed iemand, een zonnemens, met een blij karakter, begiftigd met een scherp verstand. Hij werd geneesheer, professor aan de universiteit en wetenschapper. Maar bovenal was hij een arts die dichtbij de zwakken stond, zodanig dat hij in het land bekend stond als “de arts der armen”. Hij stond de armen bij. Altijd. Meer dan naar de rijkdom van het geld ging zijn voorkeur naar die armen van het Evangelie door heel zijn bestaan te besteden aan de hulp aan de behoeftigen. In de armen, in de zieken, in de inwijkelingen, in de lijdenden zag José Gregorio Jezus. En het succes dat hij nooit in de wereld zocht, kreeg hij, en blijft het ontvangen, van het volk, dat hem noemt “de heilige van het volk”, “apostel van de naastenliefde”, “missionaris van de hoop”. Dat zijn mooie namen: “Heilige van het volk”, “apostel van de naastenliefde”, “missionaris van de hoop”.
José Gregorio was een nederige man, een vriendelijk en beschikbaar mens.
En tegelijkertijd werd hij bewogen door een innerlijk vuur, door het verlangen te leven in dienst van God en van de naaste.. Gedreven door dit vuur poogde hij verscheidene keren pater te worden, religieus en priester. Verschillende gezondheidsproblemen maakten hem dat onmogelijk. Deze zwakke gezondheid bracht hem er echter niet toe zich in zichzelf op te sluiten, maar om geneesheer te worden, met nog meer aanvoelen van de behoeften van anderen. Hij omarmde de Voorzienigheid en, gesmeed in de ziel, ging hij nog meer naar het wezenlijke. Dat is apostolische ijver: hij volgt niet zijn eigen wensen, maar de beschikbaarheid voor de plannen van God. Zo besefte de Zalige dat hij, doorheen de zorg voor de zieken, de wil van God in praktijk bracht, door de lijdenden te helpen, door aan de armen hoop te schenken, door van het geloof te getuigen niet met woorden maar met het voorbeeld. Zo gebeurde het dat hij – via deze inwendige weg – ertoe kwam de geneeskunde als een priesterschap te beleven: “het priesterschap van het menselijk leed” (M. Yaber, José Gregorio Hernandez: Medico de los Pobres, Apostol de la Justicia Social, Misionero de las Esperanzas, 2004, 107). Hoe belangrijk is het de dingen niet lijdzaam te ondergaan, maar, zoals de Schrift zegt, alles graag te doen, om de Heer te dienen (cfr Kol 3,23).
De genade van God
Maar laten we ons de vraag stellen: vanwaar kwam voor José Gregorio dit enthousiasme, heel deze ijver? Het kwam uit een zekerheid en uit een kracht. De zekerheid dat was de genade van God. Hij schreef dat “als er in de wereld goeden en slechten bestaan, dan zijn er de slechten omdat zij zelf slecht geworden zijn: maar de goeden zijn er met de hulp van God” (27 mei 1914). Hijzelf was de eerste die besefte dat hij nood had aan de genade zodat hij op straat bedelde en de grootste nood had aan liefde. En zie, de kracht waaruit hij putte: de innigheid met God. Hij was een man van gebed – dat is de genade van God en de intimiteit met de Heer – hij was een man van gebed die aan de Mis deelnam.
En in contact met Jezus, die zich op het altaar voor allen offert, wist José Gregorio zich geroepen om zijn leven op te dragen voor de vrede.
De eerste wereldoorlog was bezig. Zo komen we bij de 29 juni 1919. Een vriend komt op bezoek en treft hem heel gelukkig aan. José Gregorio heeft inderdaad vernomen dat de overeenkomst is getekend die een einde maakt aan de oorlog. Zijn offer is aanvaard en het is alsof hij aanvoelt dat zijn taak op aarde beëindigd is. Die morgen, gaat hij zoals gewoonlijk naar de MIs en daarna gaat hij aan een zieke een geneesmiddel brengen. Maar, op het ogenblik dat hij de straat oversteekt, wordt hij aangereden. Hij wordt naar het ziekenhuis gebracht en sterft terwijl hij de naam van Onze Lieve Vrouw uitspreekt. Zo eindig zijn aardse weg, op straat terwijl hij een werk van barmhartigheid verricht en in een ziekenhuis waar hij van zijn werk als arts een meesterstuk had gemaakt.
Apostolische ijver
Broeders, zusters, met deze getuige voor ogen stellen we ons de vraag: hoe reageer ik voor God ten aanzien van de armen dichtbij mij, ten aanzien van wie in de wereld het meest lijdt? Hoe raakt mij het voorbeeld van José Gregorio? Hij inspireert ons tot inzet ten aanzien van de grote sociale, economische en politieke uitdagingen vandaag. Velen spreken er over, velen roddelen erover, velen leveren kritiek en zeggen dat alles misloopt. Een christen is hiertoe echter niet geroepen, maar wel om iets te doen en de handen vuil te maken. Op de eerste plaats zoals Sint Paulus zegt, door te bidden (cfr 1 Tim 2,1-4) en vervolgens door zich in te zetten niet door te kletsen – kletsen is een pest – maar door het goede te bevorderen en door vrede alsook rechtvaardigheid in waarheid op te bouwen. Ook dit is apostolische ijver. Het is verkondiging van het Evangelie en dat is christelijke zaligheid: “zalig die vrede brengen” (Mt 5,9). Laten we verder gaan op de weg van de Zalige Gregorio: een leek, een arts, een man van dagelijks werk die door apostolische ijver ertoe gebracht werd te leven door tijdens het hele leven de naastenliefde te doen.